CHƯƠNG 12. Trẻ em & người già
12.1. Nguyên tắc hơ cứu
Trẻ em và người già là đối tượng cơ thể nhạy cảm, dễ phản ứng với nhiệt mạnh hoặc kéo dài:
-
Trẻ em → da mỏng, khí huyết non, cơ quan chưa hoàn thiện → dễ sốt cao, bỏng rát.
-
Người già → thể hư, da mỏng, tuần hoàn kém → dễ mệt, khó chịu, huyết áp biến động.
Mục tiêu hơ cứu:
-
Ôn ấm cơ thể, phòng cảm, tăng đề kháng.
-
Điều hòa âm dương, khí huyết lưu thông.
-
Giảm nguy cơ tổn thương da và cơ quan nội tạng.
Nguyên tắc thực hành:
-
Ôn hoãn – nhẹ – ngắn: thời gian hơ ngắn, nhiệt độ vừa phải, thao tác nhẹ nhàng.
-
Giữ Hơ – Khoảng – Cảm (Chương 5) → cảm giác ấm sâu, dễ chịu, tránh bỏng.
-
Luôn theo dõi phản ứng của cơ thể, đặc biệt là trẻ sơ sinh hoặc người già thể hư.
12.2. Huyệt thường dùng
| Huyệt | Vị trí | Tác dụng khi hơ |
|---|---|---|
| Dũng Tuyền (KI1) | Bàn chân | Hạ hỏa, ổn định thần kinh, dẫn khí xuống chân |
| Mệnh Môn (GV4) | Lưng dưới giữa cột sống | Bổ thận dương, tăng năng lượng cơ thể |
| Khí Hải (CV6) | 1,5 thốn dưới rốn | Bổ khí, tăng sức đề kháng, ấm trung tâm |
Mẹo nhớ:
-
“Chân – lưng – bụng; ấm nhẹ, cơ thể khỏe, phòng bệnh.”
12.3. Trình tự hơ cứu
-
Khởi đầu:
-
Hơ Dũng Tuyền → dẫn hỏa xuống chân, ổn định âm dương, hạ hỏa đầu.
-
-
Trung gian:
-
Hơ Mệnh Môn → bổ thận dương, tăng sức bền lưng và toàn cơ thể.
-
-
Kết thúc:
-
Hơ Khí Hải → ấm trung tâm, tăng đề kháng, phòng cảm cúm, giảm hàn.
-
Kỹ thuật:
-
Di chuyển đầu sấy nhẹ nhàng, đều, giữ khoảng cách 12–15 cm.
-
Thời gian hơ 1–2 phút/huyệt, quan sát phản ứng da → tránh nóng rát.
12.4. Kết hợp chăm sóc và phòng bệnh
-
Trẻ em:
-
Thường xuyên lau ấm cơ thể, mặc quần áo đủ ấm, bổ sung nước ấm hoặc nước gừng nhẹ.
-
Hơ nhẹ vào huyệt chính, theo dõi nhiệt độ và phản ứng của trẻ.
-
-
Người già:
-
Hơ vào thời điểm cơ thể ấm, tránh hơ khi mệt hoặc huyết áp chưa ổn định.
-
Kết hợp xoa lưng, chân, và hít thở sâu → cải thiện tuần hoàn, tăng đề kháng.
-
Mẹo nhớ:
-
“Nhẹ nhàng, ngắn gọn, ấm vừa đủ; phòng bệnh, tăng sức khỏe lâu dài.”
12.5. Lưu ý thực hành
-
Không hơ quá lâu hoặc nhiệt độ cao → dễ gây bỏng, mệt, huyết áp tăng/giảm đột ngột.
-
Trẻ em, người già thể hư → tránh hơ nhiều huyệt cùng lúc, hơ riêng từng huyệt.
-
Theo dõi cảm giác ấm sâu – dễ chịu, dừng hơ ngay khi thấy đỏ da hoặc khó chịu.



